Kapadokya
Azizleri
Kapadokya, Hristiyanlığın en önemli merkezlerinden biridir. Kudüs’te ortaya çıkan Hristiyanlık zaman içinde yayılmış ve Hristiyanlar türlü zulümlere uğrarken özgürce ibadet edebilmek ve kendilerini savunabilmek adına yerleşim yerleri aramışlardır. Bu yerleşim yerlerinden en önemlisi de Kapadokya’dır.
Kapadokya bölgesi MÖ. 4’üncü yüzyılda Hristiyanlığın merkezi olmuş ve en temel öğretilerin belirlendiği yer olarak tarihe adını yazmıştır. Hristiyanlar bölgeye ilk defa geldikleri zaman bölgede yaşayan Yahudilerle karşılaşmışlar ve Yahudiler onları kabul ettikten sonra Kapadokya’ya yerleşme kararı almışlardır. Zaman içinde Kapadokya’da bir Hristiyan topluluğu oluşmuştur. Bu dönüşüme bölgede yaşayan ve “Kapadokya Azizleri” olarak bilinen halkın da etkisi olmuştur.
Günümüzde Kapadokya halen Hristiyanlar açısından en önemli destinasyonlardan biri olmaya devam etmektedir. Antik dönemde bölgede yaşayan Hristiyanların geride bıraktığı eserler, günümüzde hala büyük ilgi çekmekte olup inanç turizmi için Kapadokya’ya gelenlerde nefes kesici güzellikleriyle hayranlık uyandırmaktadır. Bu makalede Hristiyanlık için önemli güzergahlardan bahsedecek ve bölgedeki kiliseleri ele alacağız. Ancak öncelikle “Kilisenin İlk Azizleri” denilen azizler hakkında kısa bilgi vereceğiz.
Kapadokya Kiliselerinin Azizleri
Aziz Basil
Aziz Basil, Hristiyanlığın şekil almaya başladığı ve heretik ve Ortodoks ayrımının şekillendiği bir ortamda doğmuştur. İlk eğitimini Kapadokya’da almış olan Basil, sonraları Atina’da yaşamıştır. MS. 329-330’da şimdilerde Kayseri olarak bilinen Caesarea bölgesinde büyümüş olan Basil, Hristiyanlığa yapmış olduğu katkılarından ötürü “Büyük” unvanını almıştır. Ağabeyi Nissalı Gregor ve onun yakın arkadaşı Nenizili Gregor ile birlikte ilk “Kapadokya Azizleri” üçlemesini oluşturmuştur. Aziz Basil, yaşamı boyunca başardıklarıyla onu takip edecek olan Kilise Azizleri için bir ilham kaynağı olmuştur. Aynı zamanda Hristiyan kültürünün belirlenmesinin yanı sıra ardında bıraktığı eserleriyle de saygı kazanmıştır.
Nissalı Gregor
Aziz Basil’in ağabeyi olan ve piskoposluk yapmış olan Nissalı Gregor, Hristiyanlığı yaşamak için keşiş olarak yaşamayı benimsemiştir. İsteği dışında Nissa piskoposluğuna atanmış olan Aziz Gregor’un Ortodoks Teslisi düşünceleri olup Yeni-Platonculuk fikirlerinin de etkisi altında kalmıştır. Doğu ve Batı kilisesi yazarlarının üzerinde büyük etkisi olmuştur.
Nenizili Gregor
Kapadokya’nın Azizleri arasında olan Nenizili Gregor, Nissalı Gregor ve Aziz Basil ile birlikte Anadolu topraklarında hitabet yarışmaları ve yazılı eserlerle inançlarını savunmuştur.
Kapadokya Kiliseleri ve Manastırları Mutlaka Görülmeli
Şüphesiz Hristiyanların Kapadokya’ya gelmek için birçok sebebi var. Bölgedeki kilise ve manastırlar, geçmişe mistik bir yolculuk yapma fırsatını sunar. Göreme Açık Hava Müzesi de kendi başına bambaşka bir diyardır. Göreme’de Aziz Basil’e ilham veren pek çok manastır ve kilise yer almaktadır.
Bölgede Aziz Basil Şapeli, Aziz Barbara Şapeli, Yılanlı Kilise, Çarıklı Kilise, Karanlık Kilise ve Tokalı Kilise ilk bakışta göze çarpanlardır. Kızlar Manastırını geçince hemen sağda yer alan Elmalı Kilisesi, benzersiz dekorasyonları ve mimari özellikleriyle herkesi büyüler. 9 kubbeli yapının her bir kubbesinin, dini öğretileri sembolize etmesi, yapıların manevi öneminin yanı sıra mimari güzelliğini de vurgular.
Göreme Açık Hava Müzesi sınırları içinde olmasa da bölgede gezerken ziyaret edilebilecek olan ve bölgedeki en eski taş kilise olarak bilinen Tokalı Kilisesi ile Meryem Ana Kilisesi arasındaki Aziz Eustathios Kilisesinin de ziyaretçiler üzerinde büyüleyici bir etkisi vardır. Mimari yapısıyla Göreme’deki tek örnek olarak tarif edilen Kilisede aynı zamanda İncil’den de alıntılar resmedilmiştir. Azizlik mertebesine ulaşan başka bir Kapadokya azizi de Aziz Mamas’tır. Aziz Mamas’ın mezarı, Gökçe Köyü sınırları içindedir.
Yalnızca Göreme Açık Hava Müzesinde değil Kapadokya’nın her yanında Hristiyanlık eserleri bulunmaktadır. Kayaların içine oyulmuş kilise, şapel ve manastırların yanı sıra yeraltı şehirleri de bölgenin imza yerleridir.